Die prachtige rij bomen in de stad; een welkom contrast in een zee van beton en asfalt. Maar verbeteren zij ook echt de leefomgeving? Je zou denken van wel. In werkelijkheid kan zelfs de meest weelderige, groene boom tekort schieten. Hier schuilt de uitdaging voor groen- en boombeheerders: hoe kies je groen in de stad dat zowel biodiversiteit versterkt áls klimaatverandering aankan?
Groen in de stad voor biodiversiteit
De stad kent zo haar uitdagingen: van luchtvervuiling en verkeersdrukte tot extreme temperaturen en beperkte ruimte. Toch biedt de stedelijke omgeving volop kansen om biodiversiteit te vergroten. Meer groen in de stad kan hierbij helpen. Een rijke biodiversiteit beschermt onze ecosystemen en verbetert de leefomgeving. Denk aan een schonere lucht, aangenamer klimaat en goede waterkwaliteit. Maar tegelijkertijd vormt klimaatverandering een bedreiging voor deze biodiversiteit.
Klimaatadaptatie: geen tijd te verliezen
Het klimaat verandert in rap tempo. En dat eist zijn tol van onze natuurlijke omgeving. Extremen zoals langdurige droogte en hoge temperaturen vormen een bedreiging voor de biodiversiteit. Belangrijk dus om plant- en boomsoorten te kiezen die tegen een stootje kunnen. Maar hoe verleidelijk het ook is om te kiezen voor droogtebestendige soorten uit zuidelijke streken, moeten we ons afvragen of dit ecologisch verantwoord is. Want het gaat niet alleen om overleven, maar ook om gedijen. De oplossing? Het antwoord ligt niet in meer, maar slimmer inzetten van stedelijk groen. En dit begint bij de plantkeuze.
Inheems versus uitheems (exoten)
De vuistregel is nog steeds dat het planten van inheemse, autochtone soorten het beste is voor de stadsbiodiversiteit. Een soort wordt als ‘inheems’ beschouwd als deze van nature in Nederland thuishoort. Deze soorten hebben als voordeel dat dieren en planten volledig op elkaar zijn ingespeeld. Uitheemse soorten – je raadt het al – komen van nature niet in Nederland voor.
Uitheemse planten (exoten) zouden minder bijdragen aan biodiversiteit. Toch is het niet zo zwart-wit. Ook uitheemse soorten kunnen een positieve bijdrage leveren, blijkt uit onderzoek ‘Inheemse en uitheemse plantensoorten’ van de Groene Stad. Deze exoten kunnen worden ingezet tegen plantenziektes. Want door toenemende droogte en ziektes is het slim om een mix van soorten te planten, zodat niet één soort overheerst.
Maar let op: niet elke uitheemse soort bevordert de biodiversiteit. Sommige invasieve exoten verdringen juist onze inheemse flora. Groen- en boombeheerders spelen dus een onmisbare rol. Want uiteindelijk is het de mens die bepaalt welke planten en bomen groeien in de stad.
De rol van beheerders
Groen- en boombeheerders staan voorop in het bereiken van onze biodiversiteitsdoelen. Ze zijn verantwoordelijk om onze stedelijke omgeving te laten bloeien, en zorgvuldig te beheren. Dat betekent keuzes maken. Neem bijvoorbeeld de bermen: ga je voor kortgemaaid of wildgroei? Brandnetels kunnen bestreden worden, maar zijn ook een voedselbron voor vlinders. En geef je bomen een snoeibeurt voor een ‘netter’ aanzicht. Of laat je ze vrij groeien.
Elke beslissing telt. In groenbeheer draait alles om de juiste informatie. Want alleen dán kun je weloverwogen keuzes maken over de beste mix van groensoorten. Maar hoe pak je dit aan?
De juiste boom voor jouw stad
Het kiezen van de meest geschikte boom is een kunst. Stap één is het zorgvuldig in kaart brengen van het bestaande bomenbestand. Zo kunnen gemeentes slimme keuzes maken over welke bomen bewaard, verwijderd of vervangen moeten worden. Maar ook welke nieuwe bomen het beste aarden in de lokale omstandigheden. Denk aan de afstand tot gebouwen, grondsoort, de hoeveelheid zonlicht, en nog veel meer.
Meer informatie: boomkeuzewijzer
Overweldigd door alle opties? We helpen je graag een handje. Met onze handige boomkeuzewijzer vind je met één klik de ideale boom. Deze tool analyseert jouw locatie en geeft een selectie bomen die het meest geschikt is voor die plek. Zo verhoog je de biodiversiteit, en help je jouw stad klimaatbestendiger te maken.
Wil je meer informatie hoe de boomkeuzewijzer jou kan helpen? Neem contact met ons op. We vertellen je graag meer!
