Shared spaces zijn een interessant verschijnsel. Waar beheerders van de openbare ruimte en mobiliteitsprofessionals precies weten wat het zijn, hebben veel verkeersdeelnemers er nog nooit van gehoord. Zelfs niet als ze dagelijks zelf over zo’n shared space rijden, fietsen of lopen. Shared spaces zijn drukke verkeerspunten waar stoplichten, verkeersborden en wegmarkeringen zijn weggehaald. Weggebruikers moeten het zelf uitzoeken en voelen zich minder veilig. Maar er is wel een groot voordeel: het aantal ongevallen neemt sterk af.
Zelf uitzoeken
Over het algemeen wordt het verkeersconcept, shared space, gezien als een Nederlandse uitvinding. In dit concept voor de openbare ruimte ontbreekt de traditionele indeling in rijbanen, fietspaden en trottoirs en zijn stoplichten en zebrapaden weggelaten. Bekende plekken waar het wordt toegepast zijn onder andere achter het Centraal Station in Amsterdam, in het centrum van Den Haag (Spui, Grote Marktstraat) en het centrum van Haren. Op deze plekken moeten automobilisten, buschauffeurs, trambestuurders, fietsers en voetgangers zich allemaal door dezelfde ruimte bewegen, schijnbaar zonder dat er nog enige verkeersregels gelden. Het gevolg is dat verkeersdeelnemers meer op hun eigen verantwoordelijkheid en inzicht worden aangesproken.
Minder ongelukken
Ondanks dat veel mensen zich minder veilig voelen op deze plekken, blijkt uit statistieken dat er veel minder ongelukken gebeuren. Juist doordat mensen zich minder veilig voelen, nemen ze zelf ook minder risico’s. Ze zijn voorzichtiger. Sociaal verkeersgedrag speelt een belangrijke rol op deze plekken. Verkeersdeelnemers moeten met elkaar voor een veilige verkeerssituatie zorgen.
Ieder voordeel heeft zijn nadeel
Ondanks de genoemde voordelen zijn er ook nog de nodige vragen rond shared spaces. Hoe zit het met de schuldvraag als er wel een ongeluk gebeurt? Zijn er consequenties in de aansprakelijkheid voor wegbeheerders die moeten zorgen voor een deugdelijke inrichting van de weg? Passanten moeten vooral op basis van sociale interactie hun eigen verkeersdeelname regelen; mondelinge communicatie of oogcontact zijn daarbij van belang. Maar wat als iemand doof is? Of als iemand blind is en juist afhankelijk is van stoplichten met geluidssignalen of van andere markeringen?
Overleg en afstemming
Voor sommigen zijn bovenstaande vragen al genoeg om het concept shared space naar de prullenbak te verwijzen. Maar dat zou onrecht doen aan de in sommige gevallen spectaculaire afname van het aantal ongevallen. Maar overleg en afstemming is zeker nodig. En bovendien zijn sommige locaties geschikter voor shared spaces dan andere. In vakblad OTAR is vorige maand een artikel verschenen waarin enkele van bovenstaande aspecten uitgebreider ter sprake komen. In het artikel worden Henk Hoekstra, senior adviseur bij Sweco en Bart Weggeman, beleidsmedewerker bij de gemeente Amsterdam geïnterviewd. Lees hier het volledige artikel.
Innovaties en beheer
Innovaties zullen altijd hun intrede blijven doen in de openbare ruimte. En dat kan ook consequenties hebben voor het beheer van die openbare ruimte. Gelukkig kunt u dankzij een beheersysteem zoals Obsurv steeds nauwkeuriger berekenen wat het beheer van wegen en de openbare ruimte kost, waardoor u zich ook makkelijker kunt aanpassen op het moment dat er nieuwe concepten worden ingevoerd.
Meer weten?
Wilt u meer weten over Obsurv, ons beheersysteem? Vraag een gratis demolicentie aan of neem vrijblijvend contact op met een van onze adviseurs. Zij delen hun kennis en ervaring en denken graag met u mee.