Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het beheer van de openbare ruimte binnen hun grondgebied. Dit zijn o.a. de wegen, openbare verlichting, riolering, civiele kunstwerken, water, groen en gebouwen. Deze zogenaamde kapitaalgoederen hebben onderhoud nodig. Anders kan de veiligheid in het geding komen. Toch blijkt een groot aantal gemeenten te bezuinigen op dit onderhoud. En dat leidt onherroepelijk tot dilemma’s en lastige afwegingen. Voor beheerders, maar ook voor bestuurders.
10 procent van de gemeenten bezuinigt op onderhoud
Op 11 mei 2016 was op de website van Binnenlands Bestuur te lezen dat 10 procent van de gemeenten bezuinigt op dit onderhoud. De cijfers zijn gebaseerd op onderzoek van Binnenlandse Zaken (BZK) en de provincies. Het onderzoek was ingesteld omdat veel gemeenten momenteel problemen hebben hun begrotingen rond te krijgen, en de vrees bestond dat het beheer van kapitaalgoederen wel eens een sluitpost zou kunnen worden.
Bij 10 procent van de gemeenten blijkt dat dus inderdaad het geval, waardoor het budget voor onderhoud onder het niveau komt dat deze gemeenten zelf hebben vastgesteld. Ook voor achterstallig onderhoud van wegen, kunstwerken en gebouwen blijken veel gemeenten geen of te weinig budget te hebben gereserveerd.
Vervangingspiek verwacht
Wie denkt dat het bezuinigen op het beheer van kapitaalgoederen het enige vraagstuk is waarmee gemeenten worstelen, komt bedrogen uit. Eerder berichtte Binnenlands Bestuur ook al – op basis van een eigen peiling – dat negen op de tien gemeenten verwachten dat er tot 2030 een piek zal zijn aan vervangingsinvesteringen voor wegen, riolering, groen en andere voorzieningen in de openbare ruimte. Bijna de helft heeft er onvoldoende geld voor gereserveerd. En ruim twee derde van de respondenten geeft aan dat ook voor de nabije toekomst verdere bezuinigingen in de openbare ruimte op de agenda staan.
Welke bezuinigingspost?
Een interessant gegeven uit de hierboven genoemde peiling is dat groenbeheer het meest genoemd wordt als potentiële bezuinigingspost. Aan de ene kant begrijpelijk, want onderhoudsvermindering aan groen zal in de meeste gevallen minder grote risico’s opleveren dan minder onderhoud aan bijvoorbeeld kunstwerken of wegen. Aan de andere kant springen bezuinigingen op groenbeheer wel veel meer in het oog van inwoners. Zwerfvuil en rommelige plantsoenen wekken direct ergernis op. Een kuiltje in de weg blijft langer onopgemerkt. Weer zo’n dilemma voor beheerders en bestuurders.
Weten waar je het over hebt
Marijn van den Berg is adviseur beheer openbare ruimte bij Sweco (voormalig Grontmij). Hij komt bij veel gemeenten over de vloer en ziet vaak met eigen ogen welke moeilijke keuzes moeten worden gemaakt. “De oplossing voor de vele afwegingen en dilemma’s kunnen wij natuurlijk niet bieden”, zegt Van der Berg. “Maar waar wij wél bij kunnen helpen, is het inzichtelijk maken aan iedereen waar we het nou precies over hebben.”
“Iedere beheerder moet weten welke kapitaalgoederen hij beheert, wat de kwaliteit is en welke onderhoudskosten er de komende jaren op hem afkomen”, aldus Van den Berg. “Maar bestuurders moeten dat óók weten. Een beheersysteem kan helpen om dit alles inzichtelijk te maken en ook aan bestuurders uit te leggen, zodat op een meer verantwoorde manier beslissingen kunnen worden genomen.”
Meer informatie
Heeft u ook te maken met de bovenstaande issues? En heeft u behoefte aan meer overzicht? Wellicht dat wij u met u mee mogen denken? U kunt vrijblijvend contact met ons opnemen voor advies. Of voor uitleg over ons beheersysteem openbare ruimte, Obsurv. Deze oplossing zorgt ervoor dat u zelf beter overzicht heeft. En dat u beter overzicht kunt bieden aan anderen, bijvoorbeeld bestuurders en budgethouders.