Wanneer water geven? Gemeente Oldenzaal koppelt bodemvochtsensoren aan Obsurv

Groen wordt steeds belangrijker. Zeker in stedelijke gebieden. Maar met het veranderende klimaat wordt het beheer van groen ook steeds moeilijker. Bomen en vooral jonge aanplant kunnen het zwaar krijgen als gevolg van overtollig water of juist langdurige droogte. Wat als je de planning en de routes van je watergifte zou kunnen bepalen op basis van de daadwerkelijk gemeten vochtwaarde in de grond? Met die vraag kwam gemeente Oldenzaal terecht bij Connected Green, ontwikkelaar en leverancier van bodemvochtsensoren. Er werd een pilot gestart, waarbij het monitoring platform van Connected Green ook gekoppeld werd aan Obsurv, het beheersysteem van gemeente Oldenzaal.

Objectieve meetgegevens

Bjorn Ordelmans, opzichter groen bij gemeente Oldenzaal, legt uit hoe de keuze voor Connected Green tot stand kwam. “Intern hadden we vaak discussie over het moment waarop we nou water gingen geven in onze wijken. Moest het meteen gebeuren? Of konden we nog een week of twee weken wachten en zo mankracht en water besparen? Iedereen had zijn mening, en de beslissing werd vaak op gevoel genomen. Zo ontstond het idee om gebruik te gaan maken van sensoren.”

Zijn collega, Ronnie Beuvink, vult aan: “Als je op basis van objectieve sensordata werkt, dan kun je natuurlijk beter bijsturen. Dan voorkom je dat je misschien te weinig, te veel of te vaak water geeft en kun je efficiëntere routes inplannen. Zo kun je kosten besparen en ook het risico van inboet (jonge aanplant die niet aanslaat of beschadigd raakt) verkleinen.”

Pilotfase

Erik Leuverink, adviseur geo-informatie bij gemeente Oldenzaal, is ook nauw betrokken bij het project. “We zijn nog in de pilotfase”, benadrukt hij. “We hebben op dit moment nog maar 5 sensoren. Dat is natuurlijk niet genoeg voor de hele gemeente. Maar we willen eerst ervaring opdoen, voordat we bepalen of en op welke schaal we dit verder willen inzetten.” In het ideale geval zou de gemeente Oldenzaal over zo’n 150 sensoren willen beschikken, is zijn inschatting.

Hans Schaap is directeur van Connected Green. Hij herkent de fase waarin gemeente Oldenzaal zich bevindt. “De meeste gemeenten beginnen met een pilot”, legt hij uit. “In zo’n proefomgeving kun je aftasten hoe het is om op een datagedreven manier te werken. Je krijgt gevoel bij de configuratiemogelijkheden en je gaat de data begrijpen en steeds beter interpreteren.”

Integratie in werkproces

“Uiteindelijk is het de bedoeling dat onze data en applicatie-expertise samenkomt met de ervaring en locatiekennis van de projectbeheerders”, voegt hij eraan toe. “Dan ontstaat er begrip en kun je de sensordata gaan integreren in je werkproces. Dit is vaak de fase waarin we ook de koppeling met andere beheersystemen realiseren. Beheerafdelingen hebben vaak al werkprocessen die goed lopen en systemen waarmee zij gewend zijn te werken. Met behulp van een open koppeling kunnen wij daarop inhaken zodat zij onze data in hun eigen beheersysteem kunnen inzien.”

Als de integratie in het werkproces een feit is, dan kunnen gemeenten de data inzetten voor het optimaliseren van hun watergifte. Hans: “Gemeente Den Haag is een voorbeeld van een klant die al wat langer met ons platform werkt. In principe werken zij voor hun watergifte met vaste routes. Maar tijdens de droogte van de afgelopen zomer, zagen zij regelmatig dat bepaalde bomen al in het rood stonden terwijl die bomen pas later aan de beurt zouden komen. Op basis van die informatie konden zij op dagelijkse basis hun route een beetje aanpassen en die bomen alvast water geven zodat er geen schade ontstond.”

Koppeling met Obsurv

Zo ver als gemeente Den Haag is Oldenzaal nog niet. “Eigenlijk was de afgelopen zomer voor ons ook niet het beste moment om onze pilot te beginnen”, merkt Ronnie op. “Het was zó extreem droog dat wij voortdurend op maximale capaciteit water moesten geven. Er viel niet veel bij te sturen. Als we ons rondje hadden gedaan konden we meteen opnieuw beginnen.” Ook Erik is van mening dat de extreme droogte de eerste pilotervaring heeft beïnvloed. Toch is hij erg enthousiast over de ontwikkelingen, en niet in de laatste plaats vanwege de koppeling met Obsurv.

“Door middel van een api hebben we het platform van Connected Green aan ons beheersysteem gekoppeld. Daardoor kunnen we gewoon in Obsurv zien wanneer de grond rondom onze sensoren te droog wordt.” Kijkend naar de toekomst zal dat steeds belangrijker worden, verwacht hij. “Want we zullen hoe dan ook moeten leren inspelen op de veranderende omstandigheden. Ook als dit soort droogte de regel wordt. Maar als we gebruikmaken van meetdata, dan weten we beter waarover we het hebben. En dat leidt dat op termijn misschien ook tot andere keuzes. Andere planten misschien, voorzieningen voor wateropvang, of andere bodembedekkers.”

Strategische beslissingen

“Dan kom je inderdaad in wat wij als de derde fase zien”, vult Hans aan. “De fase waarin je ook investeringen en strategische beslissingen kunt baseren op objectieve data. Misschien overweegt jouw gemeente inderdaad mulchlagen aan te brengen met relatief dure cacaosnippers. Dat zijn kosten die je misschien liever niet erbij hebt. Maar als je door jouw meetdata kunt aantonen dat de grond veel langer vochtig blijft en je het aantal waterrondes met 30 procent kunt verminderen, dan wordt de business case snel duidelijk.”

“Maar naast de reguliere business case, zit er ook een hoger doel in wat wij doen”, betoogt Hans. “We zien al jaren dat de vraag om groen groeit terwijl de uitdagingen in het groenbeheer steeds groter worden. Weersomstandigheden, oplopende kosten, schaarste in menskracht. Het wordt steeds spannender. Wij willen organisaties helpen een groenere omgeving te creëren, maar ook hun groenbeheer onder controle te houden op een zo slim mogelijke manier. Enerzijds door meetsystemen en informatie, anderzijds door integratie met beheer- en andere systemen. Dat vergt een aanpassing van organisaties, van de industrie, van ons allemaal. Maar volgens mij is het onvermijdelijk om het groenbeheer beheersbaar te houden.”

Meer weten?

Heb jij ook te maken met dit soort vraagstukken. En wil jij meer weten over het koppelen van sensordata aan Obsurv? Neem vrijblijvend contact op met een van onze adviseurs. Zij zijn dagelijks bezig met dit soort onderwerpen en denken graag met je mee.