Lege ruimtes onder bruggen en viaducten: van anonieme barrière naar menselijke verbinding

Wat kun je doen met onbenutte en lege ruimtes in de stad, bijvoorbeeld onder bruggen en viaducten? Veel meer dan nu het geval is! Dat blijkt uit het concept Shadow Places, waarmee ruimtelijk ontwerper Lucas Zoutendijk (van Studio 1:1) de Sweco Design Challenge won. Waar veel mensen deze lege ruimtes mijden en als barrières in de stad ervaren, zorgt het concept Shadow Places ervoor dat deze zones juist veranderen in plaatsen waar mensen graag willen komen. Dat kan bijvoorbeeld door sportfaciliteiten, speelplekken of groene recreatiezones aan te leggen op de plekken waar nu meestal niets is.

Als het heter wordt en vaker gaat regenen…

Voor beheerders openbare ruimte zijn het niet altijd de plekken met de hoogste prioriteit: de vergeten ruimtes onder bruggen en viaducten. Maar als het aan Lucas Zoutendijk ligt, zou dat wel eens kunnen gaan veranderen. In tijden van groeiende schaarste aan ruimte én klimaatverandering die stortbuien of hittestress veroorzaakt, groeide bij hem namelijk het inzicht dat je juist op deze plekken gebruik kunt maken van de aanwezige ruimte en de beschutting tegen regen en hitte.

Gebiedsscan

Om de potentie van zijn eigen visie te onderzoeken, begon hij met een gebiedsscan in Rotterdam. Al snel had hij zo’n 30 plekken geïnventariseerd die zich goed zouden lenen voor een upgrade. Voor zijn deelname aan de Sweco Design Challenge werkte hij een aantal ideeën uit, waarmee hij visueel kon uitleggen wat voor soort ideeën hij in gedachten had voor deze lege en onbenutte plekken.

Dit is de winnaar van de Sweco Design ChallengeLucas Zoutendijk
Lucas Zoutendijk, ruimtelijk ontwerper Studio 1:1, winnaar van de Sweco Design Challenge 2021

Makkelijk toepasbaar

De jury was gecharmeerd van de inzending. Niet alleen omdat het concept makkelijk te vertalen zou zijn naar andere steden en plekken in het land. Maar ook omdat de oplossingen uitgaan van iets wat er al is, en niet van iets dat nog nieuw gebouwd moet worden. De lege plekken kunnen ingevuld worden als een groene locatie, als een plek voor sociale of sportieve interactie, als speeltuin, of als waterberging. Shadow Places dus.

Bewoners raadplegen

Wát er uiteindelijk op zo’n locatie komt, dat kan per plek verschillen. Volgens de ontwerpers van Shadow Places zijn dat ook plannen waarover je met omwonenden in gesprek moet gaan. De invulling kan voor iedere locatie weer heel anders zijn.

Idee toepassen in de praktijk

Sweco organiseerde samen met de Dutch Design Foundation de Design Challenge. De centrale vraag aan de deelnemers was om de openbare ruimte vanuit andere invalshoeken te bekijken en de ruimte voor creatieve invulling te benutten. Het prijswinnende idee van Shadow Places gaat Sweco de komende tijd proberen toepassen bij opdrachtgevers bij wie veel van dit soort plekken bestaan. Te denken valt aan ProRail, Rijkswaterstaat en gemeenten.

Meer weten?

Wil je meer weten over Shadow Places? Naar aanleiding van de winst van de Sweco Design Challenge publiceerde Stadszaken.nl een korte video op YouTube waarin Lucas Zoutendijk uitleg geeft over Shadow Places. Meer informatie vind je ook in het recente nieuwsbericht over de Sweco Design Challenge op de website van Sweco.

En wil je graag live horen wat Lucas hierover te vertellen heeft? Neem dan deel aan het innovatiecafé van Sweco op 9 december a.s. (livestream).