Hoe vaak zie jij gezellig keuvelende ouderen op een bankje zitten? In de gemiddelde groeistad en Vinex-wijk komt het weinig voor. Veel bankjes staan er namelijk niet meer. Terwijl Nederland in rap tempo vergrijst.In 2050 is 1 op de 4 personen 65-plus. Hoe richt je de openbare ruimte in voor deze doelgroep?
De ouderen hebben de toekomst
De cijfers over de vergrijzing liegen er niet om: de ouderen hebben de toekomst. Van ouderen wordt verwacht dat ze langer zelfstandig thuis blijven wonen en zelfredzaam zijn. Dit is allemaal geen nieuws. Vreemd genoeg wordt er volop onderzoek gedaan naar en geïnvesteerd in geschikte woningen voor ouderen. Maar waarom gaat niet dezelfde aandacht uit naar het geschikt maken van de openbare ruimte voor ouderen?
Het vormgeven van een stad voor iedereen
Stedenbouwkundige Rochelle Wolvers onderzocht hoe je een stad kunt vormgeven voor iedereen, waarbij de openbare ruimte en sociale verbondenheid van ouderen centraal staat. Wolvers: “Stedenbouwkundig ontwerpers houden steeds minder rekening met ouderen. De bankjes op de stoep worden weggelaten, want dan kunnen er geen zwervers meer op liggen. Architecten leggen bij het ontwerp van nieuwe wijken de focus op de private ruimte, zoals een mooie achtertuin. We leven minder op straat. Prima voor jonge mensen en gezinnen met een groot netwerk. Een ramp voor bejaarden, die minder mobiel zijn en vaak een beperkt sociaal leven hebben. Want als je je buurtgenoten niet spontaan meer treft op straat voor een praatje, waar dan wel?”.
Toegankelijkheid, veiligheid en rustplekken
Wolvers bracht de kwaliteiten in kaart waaraan openbare ruimten zouden moeten voldoen. “Ik ontdekte drie hoofdvoorwaarden, de zogenaamde key three: toegankelijkheid, veiligheid (geen losliggende stoeptegels, maar óók: is het er niet te donker of afgelegen?) en de aanwezigheid van rustplekken”. Wolvers maakte 3 ontwerptabellen op verschillende schalen, die als richtlijn kunnen dienen voor architecten. Bekijk de paper: A perfect World: vormgeven van een stad voor iedereen
Trottoirs, stoplichten, bankjes, toiletten en speeltuinen
In New York staan sinds 2010 de stoplichten in 400 straten 4 seconden langer op groen. Zodat ouderen meer tijd hebben om over te steken. Gemeentes in Nederland kunnen ook gericht plekken en wijken ‘senioren proof’ maken:
• goed begaanbare trottoirs (ook met rollator) en oversteekplaatsen
• voldoende bankjes
• voldoende openbare toiletten
• aangepaste verkeerslichten
• voldoende oplaadpunten voor scootmobiels
• Speeltuinen, ook wel beweegtuinen genoemd. Speeltuinen zijn een gemakkelijke (en goedkope) manier om ouderen in beweging te krijgen. Niet alleen goed voor de gezondheid, het sociale aspect speelt ook een grote rol. Bovendien zijn deze speel-/beweegtuinen ook geschikt voor kinderen. Kortom, je creëert een plek waar jong en oud elkaar ontmoeten: integratie in de wijk. Er zijn diverse aanbieders van deze speeltoestellen, zoals bijvoorbeeld Yalp
Gemeenten verantwoordelijk voor openbare ruimte en ouderenzorg
Gemeenten zijn niet alleen verantwoordelijk voor de inrichting en het beheer van de openbare ruimte, maar ook voor de ouderenzorg. Veel ouderen zijn gebonden aan hun wijk en aan lokale voorzieningen. Een slecht toegankelijke openbare ruimte en voorzieningen houden mensen aan huis gekluisterd met alle gevolgen van dien. Redenen genoeg om als gemeente met dit thema aan de slag te gaan.
Voel je in één klap bejaard
Om inzicht te krijgen kan een gemeente mobiliteitspatronen van oudere wijkbewoners in kaart brengen. Of nog een stapje verder gaan en gebruik maken van een Duitse uitvinding: het ‘Alterssimulationsanzug’. Een pak van 20 kg met o.a. enkelverzwaarders, ellebooggewichten, handschoenen die de bloedtoevoer afknellen, een troebele bril en een geluiddempende koptelefoon. In één klap voel je je hoogbejaard. Voortstrompelend in het ouderdomspak kun je maar één conclusie trekken: de toenemende vergrijzing in ons land vraagt om actie.
Advies nodig?
Bij Grontmij zijn wij elke dag bezig om onze omgeving leef- en werkbaar te houden. Samen met overheden, ontwikkelaars en corporaties. Wij zetten de expertise van onze stedenbouwkundige, planologen en beheerders in, om onze leefomgeving te verbeteren. Maar ook onze slimme software biedt hierbij uitkomst. Heeft u behoefte aan advies of wilt u weten hoe wij u met onze software kunnen ondersteunen?
Neem contact met ons op, we helpen u graag verder!